Geçtiğimiz yazımızda rütbelerin en yücesi İlim makamından söz ettik. Bu yazımızda da kendini ilme adayan o en yüce rütbeyi almaya çalışan onur ve şeref madalyası olarak taşımaya gayret eden bir zâtı işleyeceğiz. Zahid El Kevseri Düzcenin Karaçalı köyünde doğdu. Dedelerinden Gûser (Kevser) adlı birine nisbetle anılan Çerkez asıllı bir aileye mensuptur. Babası müderris Hasan Hilmi Efendi 1831’de Kafkasya’da Şebzer’de doğdu. Bu yörede tahsilini tamamladıktan sonra ülkesinin 1863’te Rusya tarafından işgal edilmesi üzerine ailesi ve talebeleriyle birlikte Düzce’ye hicret edip kendi adına izâfetle kurulan Hacıhasan köyüne yerleşti. Babası Hilmi Efendinin Düzce’ye döndükten sonra vefatına kadar Yeni cami’nin yanında yaptırılan medresede pek çok talebe yetiştirdi, tarikat dersleri verdi. Hasan Hilmi Efendi yaklaşık 100 yaşında iken 20 Eylül 1926 tarihinde Düzce’de vefat etti ve Hacıhasan köyünde defnedildi. Kevserinin böyle bir aileden neşet ederken bu toprakların yetiştirdiği bu alim zâtın haliyle çokca kitap okumayı sevdiğini paylaşalım ama bu kitap sevgisi öyle ki Umdetul Kari gibi ciltler dolu hadis külliyatlarını yirmi kez okuduğunu biliyoruz. Bu insanı gerçekten hayran bırakıyor. Kevseri bunun yanında İstanbul’da Fatih Camiinde müderrislik gibi ulvi görevlerde de bulunmanın da hakkını vermiştir. Bu sırada medreselerin ıslahı için kurulan komisyonda görevlendirildi; İttihat ve Terakkî Cemiyeti’ne muhalefetine rağmen öğretime ilişkin yeni kararların alınmasını sağladı. 1913’te İstanbul müderrisliği imtihanını kazandı. Dârülfünun’da açılan fıkıh müderrisliği imtihanında da başarı göstermesine rağmen tayini İttihatçılar tarafından engellenince Kastamonu’da yeni açılan medresenin kuruluşu ile görevlendirildi. Kevseri’nin ilme olan iştiyakını bu topraklardan şu örnekle taçlandırmak istiyorum. Hatta öyle ki bu durumu aslında çok ibretlik. Şöyle ki Kastamonuda üç yıl kaldıktan sonra deniz yoluyla Düzceye dönerken bindiği teknenin alabora olması yüzünden boğulma tehlikesi atlatıp ölümden dönmüştür.; Kevseri bu yolculuğunda teknenin alabora olmasından boğulma tehlikesi geçirirken tüm kitaplarını kaybetmesinden sebep indiği Ereğli sahilinde limanında günlerce bir ümitle beklediği rivayet edilir. Bu anlattığımız ilim meraklısı zât ne yüzyıllar öncesinden ne de çok uzaklardan yabancılardan biridir. İçimizden bu topraklardan neş ‘et etmiş. Yakın tarihten bir isim. Rabbim bizlere de hemşehrimiz Zahid el Kevseri’nin ilme, dine olan iştiyakını versin. Hani Milli Şairimiz “bastığın yerleri toprak diyerek geçme” sözlerini söylerken sadece kan için değil her vechiyle yani “toprakların bir hikayesi vardır” ilkesiyle söylerken belki sıkça geçtiğimiz Ereğli sahilinin böylesi bir hüzne şahitlik ettiğini nereden bilebilirdik. Zâhid Kevserî hayatı boyunca İttihat ve Terakkî Cemiyeti’ne mensup devlet, siyaset ve fikir adamlarına muhalif kaldı. 1922 yılının sonlarına doğru bir dostunun, hakkında tutuklama emrinin çıkarıldığını sokakta kendisine söylemesi üzerine ailesine bile haber vermeden deniz yoluyla Mısır’a hareket etti, önce İskenderiye’ye, birkaç gün sonra da Kahire’ye ulaştı. İskenderiye’den Beyrut’a, oradan Şam’a geçti. Şamda öyle günler geçirmiş ki günlerce yemek yemediği aktarılırken o günlerde Şam’da yazma eserler üzerinde incelemeler yapmaya başlarken orada büyük bir iz bırakmıştır. 1926’da Kahire’ye döndü ve Ezher’de okuyan Türk talebelerinin kaldığı bir tekkede ikamet etmeye başladı. 1928’de ilmî seyahat maksadıyla ikinci defa Şam’a gittiyse de burada kendisine uygun bir çevre bulamadığından ertesi yıl Kahire’ye döndü. Daha sonrasında ailesini de yanına alarak nice talebeler yetiştirip Mısırda vefat etmiştir. Bu toprakların yetiştirdiği böylesi bir ilim adamının bu topraklarda nice talepte yetiştirmesiyle yetinmeyip döneminin devletin eğitim sistemi ile bir çok can alıcı atılımları olmuştur. Rabbim şu anda onun hayatını okumanız hürmetine her harfini aminler kabul etsin. Bu topraklardan nice Zahid Kevseriler nasip etsin.
