Yığılca’nın Gaziler Köyü’nde bulunan ve 300 yıllık olduğu tahmin edilen Tarihi Orhangazi Cuma Cami, tarihi ve mimarisi ile Yığılca’nın en önemli yapılarından bir tanesi olarak gösteriliyor. Gazetemiz Köşe Yazarı ve Emekli Öğretmen Veli Vergili, Gaziler Köyü mezarlığında bulunan Tarihi Orhangazi Cuma Camisi’nin 18.yüzyıla ait olduğunu ve 1960’lı yıllara kadar hem Cuma Camisi olduğunu hem de hafız yetiştirilen bir ilim yuvası olduğunu dile getirdi.
300 yıllık olduğu tahmin edilen ve ahşap kütüklerin birbirine kertilmesiyle iki katlı olarak inşa edilen Cuma Camisi’nin temeli; yatay ahşap kütükler üzerine oturtularak, kare planlı ve tek bir ibadet mahallinden oluşmaktadır. Cuma Cami’nin, Minaresi bulunmazken, geometrik şekilde biçimlendirilmiş ahşap tavan göbeği bulunmaktadır.
Tarihi ve mimari olarak Yığılca için büyük bir önem arz eden Tarihi Cuma Cami’nin restorasyonu, röleve detay paftası, röleve raporu, malzeme analiz paftası ve bozulma analiz paftası doğrultusunda Vakıflar Genel Müdürlüğünce gerçekleştirilerek, 2019 yılında yeniden faaliyete geçirilmiştir.
Yığılca’nın en değerli tarihi ve mimari yapılarından bir tanesi olarak gösterilen Tarihi Cuma Camisi için bir yazı dizisi hazırlayan Gazetemiz Köşe Yazarı ve Emekli Öğretmen Veli Vergili, Gaziler Köyü mezarlığında bulunan Tarihi Orhangazi Cuma Camisi’nin 18.yüzyıla ait olduğunu ve 1960’lı yıllara kadar hem Cuma Camisi olduğunu hem de hafız yetiştirilen bir ilim yuvası olduğunu dile getirdi.
Tarihi caminin anıt eser olduğunu dile getiren ve geçmişten günümüze caminin tarihine ışık tutacak bilgiler paylaşan Veli Vergili cami hakkında hazırladığı yazısında, ‘’ İlçemiz Gaziler köyü mezarlığında bulunan Orhangazi camisinin 18. yüzyıla ait olduğu ve 300 yıllık bir tairihi olduğu tahmin edilmektedir. Tarihi Cami 1960’lı yıllara kadar hem Cuma camisi hem de hafız yetiştirilen bir ilim yuvası olarak hizmet vermiştir. Zamanla yapısal olarak özelliğini yitirmeye başlamış yıkılmaya yüz tutmuştur. Ancak Kocaeli Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararı ile 2009 yılında 2. grup anıt eser olarak tescil edilmiştir. Anıt eser olarak tescil edilmesiyle Vakıflar Genel Müdürlüğü camiye sahip çıkarak yenileme çalışmalarına başlamıştır. Aslına uygun yapılan restorasyon çalışmaları 2019 da sona ermiştir. Caminin buraya yapılmasına vesile olan Köse (Şıh) İsmail Efendi adlı zatın türbesi de buradadır. Ayrıca bölgede isim yapmış kişiler ve mollaların mezarları da vardır. Eski adı Şıhlar şimdiki adı Aydınyayla Köyü’nde yaşayıp burada türbesi bulunan Köse İsmail’in Osmanlı kuruluş yıllarından sonra Bekirler Köyü’ndeki Bekir Dede, Aksaklar köyündeki Aksak Dede ile birlikte ilçemize gelen öncü Anadolu Erenleri olduğu düşünülmektedir. Onun için Gaziler köyünün eski adı Şıhlar’a bağlı Köseler mahallesidir. 1991 yılında Gaziler Köyü olup Aydınyayla’dan ayrılmıştır. Köy muhtarları ve köylüler Köse İsmail türbesine sahip çıkıp yeniden yapmışlardır. Pandemi öncesi burada Hıdrellez, mevlit ve şenlikleri planlanmış daha sonra yapılmamıştır.’’ ifadelerini kullandı.
Tarihi Cuma Cami’nin tanıtımına ve bilinirliğine büyük katkı sağlaması beklenen, planlanan ama uygulanamayan Hıdrellez şenliklerinin yeniden gerçekleştirilmesi gerektiğini vurgulayan Vergili; Tarihi değerlerimizin tanıtılması ve öksüz kalmaması için daha önce burada başlatılan Hıdrellez geleneğinin devam ettirilmesi ve kalıcı olması için bir dernek kurulması gerekmektedir. İlçemiz kaymakamı ve ilgililerden konuya gerekli hassasiyetin gösterilmesini bekliyoruz. Hıdrellez’i kutladığımız 3-10 Mayıs Cuma günlerinden birinde Köse İsmail Cuma şenlikleri veya başka bir isimle yapılması için gazete olarak biz gereğini yapacağız. Aynı duyarlılığı 31 Mart seçimlerinde seçilecek belediye başkanı, meclis üyeleri ve bölge muhtarlarından bekliyoruz.’’ şeklinde konuştu.
