Nerede koalisyon orada kaos!
14 Mayıs seçimlerine doğru adım adım giderken, altılı masa partilerinin ortak kararda birleşebildiği tek unsur olan güçlendirilmiş parlamenter sistem, birçok ülkede olduğu gibi İsrail’de de krize neden oldu. İsrail’de Başbakan Binyamin Netanyahu liderliğindeki koalisyon hükümeti başta Tel Aviv’deki Habima Meydanı olmak üzere 12 haftadır Hayfa, Batı Kudüs, Birüssebi ve Netanya gibi büyük kentler dahil ülke çapında onlarca noktada gerçekleştirilen gösterilerle uğraşıyor. Son olarak Savunma Bakanı’nın görevden alınmasıyla zirveye ulaşan sürecin mimarı olarak ise parlamenter sistem ve bu sistemin ürünü olan koalisyon hükümetleri gösteriliyor.
Protestolar karşısında geri adım atmayacağı mesajı veren Netanyahu hükümetine karşı 600 binden fazla insan sokaklara döküldü.
2019 yılından bu yana son 4 yıl içinde 5 kez seçime giderek koalisyon hükümetleri yüzünden düzenli bir siyasi iktidar bulamayan İsrailliler, bazı düzenlemeleri de bahane ederek demokrasiyi sokaklarda aramaya başladı!
Son olarak Savunma Bakanı’nın görevden alınmasıyla zirveye ulaşan sürecin mimarı olarak ise parlamenter sistem ve bu sistemin ürünü olan koalisyon hükümetleri gösteriliyor.
Nerede koalisyon orada istikrarsızlık!
Koalisyon sistemi sadece İsrail’i çalkalamıyor. Parlamenter sistemin olduğu birçok Avrupa ülkesi koalisyon hükümetlerinin çıkmazıyla karşı karşıya kalıyor. İngiltere, İtalya, Hollanda, Almanya, İsveç, İspanya gibi batılı ülkeler son yıllarda parlamenter sistemin doğurduğu bütün olumsuzlukları yaşıyor.
İşte Avrupa’da parlamenter sistem ve sonucunda koalisyon karmaşasıyla uğraşan ülkeler;
*İtalya; İtalya’da Başbakan Mario Draghi, 21 Temmuz 2021’de görevinden istifa etti.
*İngiltere; İngiltere’de 2016’dan bu yana 5 hükümet değişti. Lizz Truss hükümeti yönetimde sadece 44 gün dayanabildi.
*Hollanda: 299 gün hükümet kurulamayan Hollanda’da Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi (VVD), Hristiyan Demokratlar Birliği (CDA), Demokrat 66 (D66) ve Hristiyan Birlik Partisi’nden (CU) oluşan dört partili yeni koalisyon hükümeti 10 Ocak 2022’de göreve geldi.
*Almanya; Eylül ayında yapılan seçimlerin ardından Almanya’da Sosyal Demokrat Parti (SPD), Hür Demokrat Parti (FDP) ve Yeşiller’in sürdürdüğü koalisyon hükümeti 59 gün sonra kurulabildi.
*Belçika; Mayıs 2019’da yapılan seçimlerin üzerinden geçen 605 gün sonra bir hükümet kurulabildi.
*Bulgaristan; 14 Kasım 2021’de yapılan seçimlerin ardından kurulan 4’lü koalisyon hükümeti 6 ay görev yapabildi.
*İsveç: Hükümet 2021 yılında bir kira düzenlemesi nedeniyle dağıldı. İspanya; İspanya’da 249 gün sonra Ocak 2020’de 6 partinin desteğiyle kurulan koalisyon “Katalonya” ile bağımsızlık talebi için masaya oturmayı kabul etti.
*Bosna Hersek; Bosna Hersek’te, 2018 seçimlerinde hükümeti kurmak tam 14 ay sürdü.
*Sırbistan; 3 Nisan’da sandığa giden Sırplar seçimden 7 ay sonra hükümeti kurabildi. 28.03.2023 tarihli basın.
Bu işin sağcısı solcusu, şucusu, bucusu yok. Koalisyon hükümetlerinin maalesef kaderi bu! Hoşça kalın.
